گفتار شماره‌ی ۱۹۰_ زمان سعادت؟!

زمان سعادت؟!

_چه اندک اند شاهدان خوشبختِ

طنازی”حرکت وضعیِ” مهد پرورش عزیز ما؟؟!

آگاهان دانش فضایی، به ما می گویند که:

_در تمامی منظومه ی شمسی، تنها مکانی که در آن، حیات بصورت کامل در سه سطح_گیاهی، جانوری، و انسانی_ ممکن است، تنها همین کره‌ی زمین عزیز ماست!!؟

همچنان همان آگاهان، درباره‌ی عمر این زمین نیز، رقمی در حدود کم و بیش، ۴ میلیارد سال، و احیانا، اندکی بیشتر، تخمین زده اند!!؟ معنی این جمله، آنست که، از جمله، صرفنظر از افسانه ی سفر انسانهای فرا زمینی به زمین، هیچ موجودی، از زمین، برای مدت طولانی به فضا، و بویژه بیرون از قلمرو منظومه ی شمسی، سفر نکرده است.

تاریخ شکن، در این بلندای هزاره‌ها، و میلیاردها سال، روز چهارشنبه ۲۳ فروردین ۱۳۴۰/ ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ است.

در این روز، یوری گاگارین(۳۴=۱۳۴۷-۱۳۱۳ه.ش/ ۱۹۶۸-۱۹۳۴م) افسر نیروی هوایی روس، در سفینه ای برای نخستین بار، به فضا پرتاب شد، و در حدود ۱۰۰۰ کیلومتری دور از کره ی زمین، به گردش دور آن پرداخت.

مدت ثبت شده، برای دور زدن سفینه ی گاگارین، به دور کره ی زمین، ۱۰۸ دقیقه_ دوازده دقیقه، کمتر از دو ساعت تمام_ بوده است.

گاگارین، سوکمندانه، پس از این سفر، در ۳۴ سالگی، چشم از این جهان فرو در بست. شاید، خرافه پرستانی زود باور باشند که بگویند، و بشنوند و باور کنند که، گاگارین، اولین انسانی که، پس از بالغ بر چهارمیلیارد واندی سال، سپری شده از عمر زمین، حرمت زمین را شکسته، و بخود اجازه ی بیرون شتافتن از آن داده است، به کیفر این تابو شکنی، جوانمرگ شده است؟؟!!

سبب این رویداد تلخ_ جوانمرگی نخستین فضا پیمای بشری، در ۳۴ سالگی_ هر چه باشد، ما بدان خرافه، اعتقاد نداشته، و هرگز نخواهیم داشت.

دومین نفر، باز هم یک افسر روسی، لکن این بار یک بانو_ والنتینا ترشکوا(+++۱۳۱۶ه.ش/ ۱۹۳۷م)_ که خوشبختانه هنوز زنده است، به آزمایش سفر دلیرانه ی یوری گاگارین، در فضا ادامه داده است!!؟

تقریبا، دو سال پس از گاگارین، بانو والنتینا، در تاریخ یکشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۴۲/ ۱۶ ژوئن ۱۹۶۳، این سفر را بمدت دو شبانه روز، پیوسته، به دور کره ی زمین، ره پیموده است. و خوشبختانه، دیگر به کیفر حرمت شکنی کره ی زمین، تا این زمان، که ۸۳ سال، از عمرپر برکت بانو والنتینا می گذرد، بسلامت زندگی نموده است.

_رویارویی با بانو ترشکوا

از خاطرات شیرین زندگانی این صاحب قلم، رویارویی با بانو ترشکوا، در سفر مطالعاتی به دعوت سازمان بهداشت جهانی، از مراکز بهداشت روانی شوروی سابق بوده است.

چنانکه در “ره آورد یک سفر”_کانال تلگرام فردا شدن امروز، گفتارهای شماره ی+۶۸ _ آورده شده است:

“…در دومین شب اقامتمان در ایروان، سه شنبه هشتم تیرماه ۱۳۴۴/ ۲۶ژوئن ۱۹۶۵، در تئاتر شهر دعوت داشتیم. آنشب ایروان، خود را برای پذیرایی از دو مهمان گرامی آماده ساخته بود. در اکثر از خیابان ها، تابلوهای”خیر مقدم” برای این دو مهمان، جلب نظر می کرد.این دو مهمان گرامی عبارت بودند از” #والنتینا_ترشکوا “(۱۹۳۷تولد) نخستین زن کیهان نورد جهان، و همسر وی.

 خانم ترشکوا، هنگامیکه هنوز دوشیزه ای ۲۶ ساله بود، در یکشنبه۱۶ ژوئن۱۹۶۳/ ۲۶ خرداد ماه ۱۳۴۲به فضا فرستاده شد، و سه روز بعد یعنی چهارشنبه۱۹ژوئن /۲۹ خرداد، با کامیابی به زمین بازگشت. وی از آن پس مرتب مورد تشویق قرار گرفته است. و اینک درست۲ سال و ۱۰ روز پس از تاریخ آن کامیابی، از پایتخت ارمنستان شوروی، دیدن می‌کرد.

 خانم ترشکوا و همسرش، در تئاتر شهر دعوت داشتند. بیشتر از اعضای دولت جمهوری ارمنستان نیز، در آن جشن شرکت جستند. تمام این هیئت و بانو ترشکوا و همسرش، نخست در روی صحنه تئاتر در برابر مهمانان جای گرفتند. تشویقی که از این زن و شوهر به عمل آمد، کم نظیر بود. گویی، همین دیروز با کامیابی از فضا بازگشته است. دسته گل هایی بود که شاگردان مدرسه، پیش آهنگان، ورزشکاران و طبقات دیگر، نثار مقدم این دو همسر موفق می‌کردند. افرادی چند که در وصف آن دو شعری سروده بودند، می‌آمدند پشت تریبون اشعار خود را دکلمه می‌کردند. خبرنگاران عکاس و فیلمبرداران، از این صحنه ها فیلم و عکس برمی‌داشتند. ابراز احساسات و کف زدنهای متوالی آنها، شدید و کاملا صمیمانه جلوه می نمود.

ترشکوا، به مراتب زیباتر، ظریف‌تر و باریک اندام‌تر از آنچه که وی را، قبلا در عکسهای جراید و مجلات دیده بودیم، به نظر می‌رسید. با چشم های آبی، موهای طلایی و اندامی کشیده و باریک، مادام ترشکوا، مظهر تیپ بسیار زیبای زنان روس سفید بشمار می‌رفت.

چه بی آلایش و بی هراس، در پاسخ تشویق‌ها، سخن می گفت و از کودکی، زمان تحصیلات، و همچنین خاطرات سفر کیهانی خود، تعریف می‌کرد!؟ از جمله به تفصیل خاطرنشان ساخت که، چگونه یتیم شده است. و چگونه تربیت و پرورش خود را، مدیون سازمان های پرورشی و اجتماعی ملت خویش می‌داند. سخنان ترشکوا زمانی به اوج خود رسید که یادآور شد:

 _در بالا، در آسمانها، در آنجا که جز انسان، هنوز هیچ ذی حیاتی بدان، راه نیافته است، من دیگر مرزی ندیدم، جنگی ندیدم، اختلاف میان سیاه و سفید و تبعیض میان نژادها، نیافتم. من در آنجا فقط یک احساس داشتم: انسان‌ها همه یکی هستند. و من از زادبوم انسان‌ها، و به یاری دانش آنها، بدین مقام صعود کرده ام. من، دیگر فقط زمین، مهد انسانیت را می‌دیدم…..”

(منبع : مجله ی مسایل ایران، #ره_آورد_یک_سفر، سال سوم، شماره ی ۶و۷، مهر و آبان۱۳۴۴، صص۱۶۳_۱۶۴.

همچنین رک به:#آنسوی_چهره_ها، گفتار۳۷ “کریستین کیلر، یا والنتینا ترشکوا!؟”، تهران: ۱۳۴۳ )

سخن، کز بهر حق گویی، چه عبرانی چه سریانی

مکان، کز بهر حق جویی، چه جابلقا، چه جابلسا؟؟!

#سنایی (۷۲=?۵۴۵_?۴۷۳ه.ق/?۱۱۵۱-?۱۰۸۰)

این سخنان جهانوندانه، و عرفانی مادام ترشکوا، که از یکتایی توحید انسانی سخن می گفت، در حقیقت در اوج کمونیسم شوروی، نوعی ارتداد بشمار می رفت. زیرا، آموزه های شوروی در آن دوران، همه اش سخن از ستیز طبقاتی، جنگ میان سوسیالیسم و کاپیتالیسم، و برخورد اجتناب ناپذیر دولت شوروی در جنگ سرد، با سرمایه داری استثمارگر غرب، بویژه امریکا، محسوب می گشت!؟

من محو این مقایسه، و تضاد سخنان بانو ترشکوا، با آموزش های رسمی شوروی کمونیسم بودم که چگونه، شوروی بخاطر افتخار فرستادن نخستین زن فضانورد، به بیرون از مدار زمین سرمست شده است، که از امریکا پیشی گرفته است، و در نتیجه سخنان وحدت جویانه، و عرفانی بانو ترشکوا را تحمل می کند، و آنرا مشمول سانسور خود، قرار نمی دهد؟؟!!

بیان بانو ترشکوا، خود نویدی از آینده ی بشریت می بود که می توان اختلافات را، نادیده گرفت. و به یکتایی فرهنگ انسانی و جهان بینی او، در آینده ای نه چندان دور، تکیه و افتخار ورزید.

سوکمندانه، اینک از سال ۱۹۹۱ تا کنون _بهار ۲۰۲۰_ که بیست و نه سال، از سقوط حکومت شوروی سوسیالیستی می گذرد، ما دیگر هیچگونه اطلاعی از اظهارات و جهان بینی بانو ترشکوا، بدستمان نرسیده است. امید است اگر کسانی، از اظهارات این بانو، پس از سقوط شوروی، دسترسی داشته اند، از آن دریغ نورزند، و ما را نیز، از آن، بیدریغانه، مطلع فرمایند!؟

_و نخستین زن فضانورد ایرانی

از هم پدیدی های سعادتمندانه، آنست که نخستین زن، در سفر داوطلبانه‌ی آزاد به فضا، یک زن ایرانی بوده است. بانو انوشه انصاری(+++۱۳۴۵ه.ش/ ۱۹۶۶م)_ درست یکسال، پس از بخت دیدار ما از والنتینا ترشکوا متولد شده است_ بانو انوشه، در سال ۱۳۸۵/۲۰۰۶بهمت خود، و از درآمد شخصی اش، بلیط این فضاپیمایی را تهیه کرد، و به فضا رفت.

پس از بازگشت، مصاحبه ها و گفتگوهای بسیاری با انوشه انجام گرفت که، اتفاقا، گویای تجربه ی مشترک او، با مادام ترشکوا بوده است. بانو انوشه می گوید که:

_ «معتقدم دیدن زمین، همانند کره‌ای آبی و شناور در میان فضا، برای بیننده، افق‌های جدیدی از زندگی را، روشن خواهد کرد. شما، می توانید ببینید که، دنیای ما در مقایسه با جهان، چقدر کوچک، و زندگی ما در اینجا، تا چه حد شکننده است …

از فضا، زمین یک سیاره است و، شما نمی‌توانید هیچ مرزی، یا هیچ فردیتی را، در آن پیدا کنید. تمام آنچه شما می‌بینید، یک زمین آبی بزرگ و، زنده است…و هر کاری که شما، در گوشه‌ای از آن می‌کنید،  بر تمامی این سیاره، تأثیر خواهد گذاشت…»

( سایت دانش فضایی، سفری برای ندیدن مرزها،۱۳ شهریور ۱۳۸۵)

 آیا این وضع فضاست، که هرکس بد آنجا می‌رود، چنین به وحدت انسانی می رسد، و سخن از توحید انسانی می گوید، یا افزون بر آن حال و فضا، انوشه به سخنان پیشگام خود، مادام ترشکوا نیز، بذل توجهی داشته است؟؟!

 در هر حال، این دو بانو، هر دو بر پایه‌ی “اصل تعاون” پرواز کرده‌اند، نه در تحت سلطه‌ی اصل اهرمنی تنازع. امید است که در آینده ” #اصل_تعاون ” بر ” #اصل_تنازع ” برتری جوید، تا به صلح و آرامش جهانی، نزدیک تر شویم.

( برای اطلاع بیشتر درباره ی اصل تعاون و اصل تنازع بقا، از جمله رک به: کانال تلگرام فردا شدن امروز، گفتار شماره ی ۱۴۱)

_خطر در سفرهای فضایی

قربانیان سفرهای فضایی، بسیار اندک بوده اند. و از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۸م/ ۱۳۴۰ تا ۱۳۹۷، یعنی مجموعا در طول ۵۷ سال، تعداد ۵۳۲ نفر، از ۳۶ کشور جهان، از جمله از ایران_ بانو #انوشه_انصاری _ به سفر فضایی، به حدود دست کم، هزار تا هزار و پانصد کیلومتر دور از زمین_ و در یک مورد، بمراتب دور تر، تا کره ی ماه_ موفق به دوری از زمین، در فضا، و مشاهده ی حرکت وضعی کره ی زمین گشته اند!!؟

مدت متوسط سرعت حرکت، به دور کره ی زمین، از پس از گاگارین، به حدود ۹۰ دقیقه، یا یک ساعت و نیم، کم و بیش، تثبیت شده است!!؟

اینهمه ذکر ارقام، برای دوری از کره ی زمین، و گردش در فضا، چه معنی می دهد؟؟!

البته، برای گسترش دانش، و تجربه ی فضایی انسان، ممکن است دهها و صدها، معنی داشته باشد!؟؟ ولی، معنی مورد نظر امروز ما، در این گفتار، اینست که، کسانی که حدود دو سه شبانه روز، به دور کره ی زمین، در هر نود دقیقه یک بار گردیده اند، در حقیقت، در هر شبانه روز، شانزده بار، شاهدِ فر گشت کامل حرکت وضعی کره ی زمین به دور خود_همانند درویشان چرخان مولویه، در سماع صوفیانه_ بوده اند؛ پدیده ای که، ما، آنرا، طلوع و غروب آفتاب، می نامیم.  شاید، برای برخی از این مسافران، خنده آور_ ولی در هر حال، شادی آفرین_ بوده باشد، که ۲۴ ساعتی را که طلوع و غروب آفتاب_!?Sunrise!? , Sunset_برای زمینیان، بطول می انجامد، آنها، تنها، در ظرف یکساعت و نیم، شاهد آن بوده اند!!؟

و چه بی اعتبار اند، نمودها از پدیده هایی که، بنظر ما، استوار می نمایند، لکن، با اندک تغییری در زاویه ی دید ما، یکباره، واژگونه، و احیانا، صد البته، محو می گردند!!؟ ولی ما، همچنان، لجوجانه، با تعصب به استواری آن به اصطلاح “ثابت های نا استوار متغیر!؟”، با یکدگر ستیزه می کنیم، و نسبت به پیشداوری هایمان، تعصب می ورزیم و، همچنان، در روابطمان با دیگران، نفرت می پراکنیم؟؟!:

“…. مردک!؟ من، هر آنچه گویی، هستم!!؟

اما، تو؟؟! چنانکه می نمایی!؟: _هستی؟؟!!”

(همچنین برای اطلاع بیشتر درباره ی “بود و نمود” رک به: تلگرام فردا شدن امروز، گفتارهای شماره ی ۱۴۷، ۱۶۴ ، خط چهارم، گفتار شماره ی ۱۸۸)

افزون بر این، آنها، بخوبی دریافته اند که، این به اصطلاح طلوع و غروب آفتاب در زمین، به حرکت خورشید، ظاهرا، آشکارا، چندان ربطی ندارد. بلکه، این گردش وضعی زمین است که، پیوسته آنرا، از آفتاب دور، و دوباره، بدان نزدیک می سازد. گاهی زمین، در حرکت خود، در نیمکره اش، پشت به آفتاب است، و سپس دوباره، اندک اندک، در طول چند ساعت، آن بخش تیره ی پشت به آفتاب، رو به آفتاب می شود، و به اصطلاح، روی باز می گرداند:

آری، اندک اندک، جمع مستان می رسند!؟

اندک اندک، می پرستان می رسند!؟…

#دیوان_شمس، غزلیات، شماره‌ی۸۱۹

و این حرکت نیز البته، میلیاردها سال، همچنان، ادامه داشته است، و بی هیچ توجه به عشق و نفرت، و جنگ و ستیز ما_راست قامتان پر ادعا_ باز هم قرن ها، و شاید میلیاردها سال دیگر، ادامه خواهد یافت:_

…جنگ هفتاد و دو ملت؟!

همه را، عذر بنه!؟:-

چون، “ندیدند حقیقت!؟”، ره افسانه زدند

#حافظ/ ۱۷۹

برای این ۵۳۲ نفر، نه تنها بصورت علمی، بلکه بصورت تجربی نیز، مشاهده می شود که، زمان روز و شب زمین، هیچ ربطی به طلوع و غروب واقعی خورشید، ندارد!!؟

اما، این رقم ناچیز ۵۳۲ نفر، در برابر نزدیک به ۸ میلیارد بشر که در کره ی زمین، که امروزه، همچنان مانند نیاکان خود، خورشید را در حال طلوع و غروب دیده و می بینند، چه توانی برای تغییر احساس و ادراک بشریت، از گردش زمان، و طلوع و غروب آفتاب، می تواند داشته باشد؟؟!!

زمینیانِ به فضا سفر کرده نیز_ عملا، ناچار مانند ما_ هنوز، طلوع و غروب آفتاب را، عامل زمانمندی شب و روز، هفته، و ماه، و سال می یابند. و برای این زمان وابسته به طلوع و غروب آفتاب، ارزش های خاصی برای خود، از جمله، زمان تولد خویش، تولد عزیزان خویش، و یا سوکمندانه مرگ عزیزان خویش_اول و سوم و هفته و چله و سالگرد،و،و،و،…_ قائل اند!!؟؟

مثلا، از جمله، یکی “سحرخیزی” را موجب کامروایی می داند، و دیگری “شب زنده داری” را !!؟؟…

_زمان سعادت، فرصت کامروایی؟!

سحرخیزی؟!، یا شب زنده داری؟!

سحر خیز باش، تا کامروا باشی!؟

حدود سال ۵۵۰ میلادی، نزدیک به ۱۹ سال پس از سلطنت خسرو انوشیروان(۴۸=۵۷۹-۵۳۱م)، جوانی بیش فعال_ بخل نورزیم! بگوییم یک نابغه_ به نام بزرگمهر بختگان(۶۹=۵۸۰-۵۱۱م)، با کوله باری از حکمت واره ها، خود را به دربار #انوشیروان، فرا رسانید، تا با عرضه داشت کالای هوش، نبوغ و حکمت واره های خویش، در نزد او، مقامی یابد. و احیانا، با مشورتهایش، خسرو انوشیروان را، به پادشاهی بهتر و والاتر، فرا آراید. و احیانا، به مردمان فرو دست، عنایت نموده، از شکستگان و قربانیان قتل عام مزدکیان_ حدود ۵۳۰ میلادی_ تا حدودی، دلجویی کند، و گرسنگی و رنج آنان را، جبران نماید!!؟

روایت است که، بزرگمهر بختگان، سحر خیزی را، برای پادشاه، بخاطر ضرورت رسیدگی به امور مردمان، یک “بایدِ شایسته!؟”، یک ضرورت بس پسندیده، برای مقام سلطنت، می‌پنداشته است!؟ از اینرو هر روز، بامداد پگاه، که به خدمت انوشیروان می رسیده است، به او یادآور می شده است که:

_پادشاها!  سحر خیز باش، تا کامروا باشی!

اصل این حکایت در کتاب“ینبوع الاسرار فی نصایح الابرار” به قلم کمال الدین حسین خوارزمی(۶۰=۸۴۰-?۷۸۰ه.ق/۱۴۳۷-?۱۳۷۹م)، چنین آمده است که:_

“آورده اند که بزرگمهر حکیم، هر بامداد (که بخدمت انوشیروان رفتی)، پس از تقدیم وظایف دعا در مخاطبه ی انوشیروان گفتی: سحر خیزباش، تا کامیار گردی!

شبی، نوشیروان، سرهنگان را فرمود، که نیم شب برخیزند، و بر سر راه بزرگمهر مترصد باشند(کمین کنند)، و چون بر طریق معهود( مسیر شناخته شده ی همیشگی)، پیش از صبح، بزرگمهر متوجه حضرت پادشاهی گردد، حمله بر آورند، و جمله لباس، از او بدر کنند، و از هر راهگذاری، به قصد او برخیزند، تا او را هیچ مفرّی(راه گریزی)، بغیر این آستانه(دربار انوشیروان) نماند!؟

سرهنگان، بر موجب فرموده، عمل نمودند. حکیم مفری(راه گریزی) نیافت. برهنه، بحضرت پادشاه آمد. پادشاه، تبسم کرد و، گفت:

_هان! نه هر روز می گفتی که، هر که سحر خیز باشد، کامروا شود؟!

 حکیم گفت:

_دزدان راهزن، امشب، پگاه‌تر از من برخاسته بودند، کام ایشان برآمد!

اگر من، پیشتر از ایشان برخاسته، روی بدرگاه عالم پناه نهادمی، هر آینه، کامیار بودمی، و ایشان، بر من دست نیافتندی…”

(کمال الدین حسین خوارزمی: ینبوع الاسرار فی نصایح الابرار، به اهتمام دکتر مهدی درخشان(تولد؟)، انتشارات دانشگاه تهران،۱۳۹۲، ص ۲۰۴)

افزون بر هدف اصلی_ توجه به نسبیت ارزش زمان_ که موجب نقل این حکایت شد، توجه داشته باشیم که:

۱)- این پاسخ بزرگمهر، به انوشیروان، پاسخی راستین نیست. بلکه، چماقی است که بزرگمهر، به برکت سرعت انتقال خلاق اراده ی معطوف به قدرت واکنشش، خواسته است، بر دهان آن مردک لجباز، که چون کودکان تخس، می خواسته است، بزرگمهر را خیط و کنف کند، فرو کوفته باشد!!؟

و الا، در شهری که اشرار، ناگزیر شوند، سحر خیز باشند، تا مردمان شریف سحر خیز تنها، و بیدفاع را، در خلوت گذرگاهها، خلع لباس و عریان کنند، آن شهر، مدینه ی فاضله نیست!؟ شهر اشرار است، مدینه ی جاهله ی فاسقه ی جابره است، که هیچگونه افتخاری، برای حاکم مستبد آن، نمی تواند به بار آورد!!؟

فرمان انوشیروان، تفی سربالا، در تاریخ ایران، بر آن عادل قلابی، بوده است و بس!!؟

۲)- روش به اصطلاح خیط کردن و کنف کردن خدمتگزاران دانشمند، و صادق نیز، گویا، جنبه ی استثنایی، و شخصی ندارد. و غالبا، پادشاهان مستبد، این روش را_ به اصطلاح سیاست رو کم کنی_ بخصوص بکار می برده اند. مورد مشابه آنرا، که ما بارها، نقل کرده ایم، مورد رفتار #محمود_غزنوی، با #ابوریحان_بیرونی، آن دانشمند نامی شاخص روزگار است.( رک به: کانال تلگرام فردا شدن امروز، گفتارهای۱۵۶،۱۶۶،۱۷۳، ۱۴۷، ۱۱۷همچنین سایت خط چهارم، گفتار B183، گنجینه ی واژگان فعال)

_ناصرالدینشاه، شبحی از انوشیروان

در نظام شاهنشاهی ایران

ناصرالدینشاه قاجار(زندگی۶۵=۱۲۷۵-۱۲۱۰ه.ش/۱۸۹۶-۱۸۳۱م)، اتفاقا، از چند جهت به انوشیروان می ماند:

۱)- نخست آنکه، با توجه به حد متوسط سلطنت، از هخامنشیان تا پهلوی دوم، که ۶ سال بوده است، انوشیروان، و ناصرالدینشاه، از انگشت شماران استثنایی در طول مدت سلطنت، بمراتب بیشتر از میانگین عمر سلطنت، در نظام شاهنشاهی ایران، سلطنت کرده اند. (رک به کانال تلگرام فردا شدن امروز، گفتار شماره ی ۱۷۹)

انوشیروان حدود ۴۷ سال، سلطنت نموده است، و ناصرالدینشاه نیز، ملقب به سلطان صاحبقران، در همین حدود، یعنی ۴۸ سال، سلطنت کرده است(۱۲۷۵-۱۲۲۷ه.ش/۱۸۹۶-۱۸۴۸م).

۲)- ناصرالدینشاه نیز، به زندگانی شبانه در حرمسرا، از نوع هزار و یک شبی آن، همانند انوشیروان عشق می ورزیده است، و از سحر خیزی نیز، بیزار بوده است. از جمله، ناصرالدین شاه، در کتاب خاطراتش، نوشته است که:

“…صبح بود. بیدار شدیم. دیدیم زود است. دوباره خوابیدیم…”

۳)-در زمان هر دو پادشاه_ناصرالدینشاه، و انوشیروان_ دو شورش اجتماعی برخاست، که هر دو را سرکوب و قتل عام کردند. در زمان انوشیروان، طغیان مزدکیان، و در زمان ناصرالدینشاه، طغیان بابیان!!؟

۴)- هر دو_انوشیروان و ناصرالدینشاه_ به داشتن دو صدر اعظم بزرگ، شهرت داشته اند. انوشیروان، با بزرگمهر، و ناصرالدین شاه، با امیرکبیر. و هر دو این صدر اعظم های خوشنام بزرگ، با ناجوانمردی و قساوت اربابان خود، روبرو شده اند!!؟

انوشیروان، بزرگمهر را در زندان افکند. در سیه چالی که در طول زمان، منجر به نابینایی و نابودی اش گردید. و ناصرالدینشاه، امیرکبیر را، خلع و زندانی کرد، و فرمان به قتل او، در فین کاشان داد!!؟

۵)_ ناصرالدینشاه دچار وسوسه ی لقب عادل، و مقایسه ی خود با انوشیروان شده بوده است. ناصرالدینشاه، اتفاقا، خود، سخت علاقمند بود، که به او لقب عادل داده شود. و ضمنا، خود را با انوشیروان، مقایسه می کرد، و علاقه داشت که عدل او را، برتر از انوشیروان بدانند. در این باره، در کتاب ارزنده‌ی #خاطرات_و_خطرات تالیف #مهدیقلی_هدایت مشهور به #مخبرالسلطنه (۹۲=۱۳۳۴-۱۲۴۲ه.ش/۱۹۵۵-۱۸۶۳م) آمده است که:

” معروف است #ناصرالدین_شاه [در سفر به عتبات]، در #طاق_کسری، به رجال حاضر (عملجات خلوت) گفته بود، من عادلترم یا انوشیروان؟؟!

از اطراف، زبان تملق و چاپلوسی گشوده بودند. فرموده بود، از نظری من، چه انوشیروان مثل #بوذرجمهر، خدمتگزار داشت، من مثل شما (ابلهان)!!!؟؟…”

( #مهدیقلی_هدایت: #خاطرات_و_خطرات ، انتشارات زوار ۱۳۸۵، چاپ ششم، ص۵۳، همچنین رک به: کانال تلگرام فردا شدن امروز، گفتار۱۳۱) 

جناب ناصرالدینشاه_ با نادیده گرفتن قتل صدر اعظم بزرگی چون امیرکبیر_ می خواهد، بگوید که، انوشیروان هر چه کار خوب و عادلانه کرده است، از درون خودش، نجوشیده است، بلکه، راهنمایی و تلقین حکیم بزرگی، چون بزرگمهر بختگان بوده است!!؟ ولی من بیچاره، هر چه کار خوب و عادلانه کرده ام_ با وجود مشاوران ابله بی شعور، و نابخردی چون شما_ ناچار، باید از خودم می کردم. پس بنابر این، من، خوبتر و عادلتر از انوشیروانم!!؟ :_

البته، البته، واقعا که، “خود-گویی و!؟”، “خود-خندی”؟؟!

واقعا که، خود-مرد هنرمندی!!؟؟

_ناصرالدین شه “با عدالت”؟؟؟!!!….

پس از ترور ناصرالدینشاه_در شهرری، در حرم شریف حضرت عبدالعظیم، در سال ۱۲۷۵ه.ش/۱۸۹۶م_ چنانچه خود ما، از خاطرات دوران کودکی، در یاد داریم این شعر فولکلوریک -حتی بعد از خلع سلطنت سلسله ی قاجار_ هنوز بر سر زبانها، به فراوانی تکرار می شد که:

“ناصرالدین شه با عدالت

روز جمعه، به قصد زیارت

 شاه ما، زنده رفت

 کشته، برگشت

 بچه‌های حرم بی پدر شد

همسران حرم دربدر شد…”

بانو فهیمه نظری(تولد؟) در نقد چاپ دوم کتاب “گزارش سر مورتیمر دوراند، اسنادی درباره وضعیت ایران در دهه پایانی قرن نوزدهم”، در سال ۱۳۹۴، بدین شعر_ ناصرالدین شه با عدالت…_ نیز استناد جسته، و می نویسد که:

“… پس از آنکه، ناصرالدینشاه، در حرم حضرت عبدالعظیم، هدف گلوله‌ی میرزا رضا کرمانی قرار گرفت، کودکان پابرهنه و گرسنه، تا ده‌ها سال بعد، هنگام بازی در کوچه ‌پس‌کوچه‌های خاکی تهران، به طعن، در مدحش می خواندند:

ناصرالدین شه با عدالت

روز جمعه به قصد زیارت…”

 تکیه بر کودکان پا برهنه، و گرسنه، در حکومت ناصرالدینشاه، و پس از آن بخوبی نشان می دهد که، در نظام سلطنت استبدادی ایران، چه پادشاهی به عدالت شهرت یافته باشد، یا نیافته باشد، برای کودکان گرسنه و پابرهنه، از توده های مردم، هیچگونه، تفاوتی نمی کند!!؟

ناصرالدینشاه، پس از ۴۸ سال سلطنت_هشت برابر میانگین سلطنت شاهان از زمان هخامنشیان، تا زمان پهلوی دوم_ با طنز تلخ چنین کودکان گرسنه و پابرهنه ای، از میان توده های مردم، روبرو بوده است. او اگر ۱۰۸ سال هم، سلطنت می کرد، برای این کودکان گرسنه و پابرهنه، مسلما، هیچ چیز، تفاوت نمی نمود!!؟ چون سلطنت استبدادی، همیشه، گیرنده بوده است، نه دهنده و بخشنده!!؟؟ 

_در ستایش شب زنده داری، منسوب به فردوسی

در ستایش از شب زنده داری، به احتمال قوی، فردوسی_اگر واقعا خود، به نظم در آورده باشد؟!_ نه از اعتقاد خودش، بلکه از علاقه و شیوه ی زندگانی شاهان اساطیری اش، می گوید که:

از این پنج شین؟! :_

 روی غفلت متاب!

شب و!،

 شاهد و!،

      شمع و!،

        شهد و!،

          شراب!

جالب آنست، که صوفیانی با صفا، شب ها را، برای رقص و سماع برگزیده، و شب زنده داری را، بر سحرخیزی، و روز هنگامی، ترجیح داده اند که:

شب مردان خدا، روز جهان افروز است!!؟

روشنان را، به حقیقت، شب ظلمانی نیست!!؟

#سعدی، قصاید

_سعدی، و مساله‌ی سحرخیزی، یا شب زنده داری

در گلستان سعدی، ما با هر دو گرایش_ روایتی در ستایش، و روایتی در نکوهش سحرخیزی، و شب زنده داری_ روبرو می شویم:

۱)- در ستایش سحرخیزی، سعدی می گوید که:

خفتگان را؟!، خبر از زمزمه ی مرغ سحر!؟

حیوان را؟!، خبر از عالم انسانی، نیست!!

و در حکایتی، از شب زنده داری خود و پدرش، سعدی در گلستان، روایت می کند که:

” یاد دارم که در ایام طفلی، متعبد(بسیار عبادت گزار) و، شب خیز و، مولع زهد و، پرهیز(حریص به پارسایی و پرهیزگاری) بودمی.

شبی در خدمت پدر_ علیه الرحمه!_ نشسته بودم، و همه شب، دیده بر هم نبسته، و مصحف(قران) عزیز، درکنار گرفته!

و طایفه ای، گردِ ما خفته!!؟

پدر را گفتم: یکی از اینان، سر برنمی دارد، که دوگانه ای(دو رکعت نماز) بگزارد. [چنان خواب غفلت برده اند، که گویی نخفته اند!، بلکه مرده اند؟!]

پدرگفت: جان پدر، تو نیز اگر بخفتی، بِه [تر از آن بود]که در پوستین مردم افتی!!؟ (در کفاره ی گناه غیبت کردن از مردم افتی!!)

نبیند مدعی، جز خویشتن را

که دارد پرده ی پندار، در پیش

گرت، چشم خدا بینی ببخشند

نبینی هیچ کس، عاجزتر از خویش”

#گلستان، باب دوم= در اخلاق درویشان/ ح ۷

و بگفته ی بابا طاهرعریان:

از آن روزیکه ما را، آفریدی!؟:

بغیر از معصیت، چیزی ندیدی!!

خداوندا! بحق هشت و چارت

ز ما بگذر، شتر دیدی ندیدی!

#بابا_طاهر_عریان (۸۵=۴۱۱_۳۲۶ه.ش/ ۱۰۳۲_۹۴۷م)

۲)- این بار سعدی، از مرغ سحر و ناله و فریاد او_که مزاحم خواب بسیاری می گردد_ ایراد می گیرد، و آنرا، تظاهر و خودنمایی معرفی می دارد. و به مرغ سحر، خطاب کرده می گوید که،“چته که انقدر جیغ می زنی؟”، برو! :

ای مرغ سحر! عشق ز پروانه بیاموز

کان سوخته را، جان شد و، آواز نیامد

و اما، حکایت سعدی، از این نکوهش سحرخیزی:_

” یکی از صاحبدلان، سر به جیب مراقبت(تی ئم= Transcendental Meditation) فرو برده بود، و در بحر مکاشفت مستغرق شده، آنگه که از این معاملت باز آمد، یکی از یاران، به طریق انبساط(شوخی) گفت:

_ از این بوستان که بودی، ما را چه تحفه کرامت کردی؟

گفت: بخاطر داشتم که چون به درخت گل رسم، دامنی پر کنم، هدیه ی اصحاب را. چون برسیدم، بوی گلم، چنان مست کرد، که دامنم از دست برفت!

این مدعیان، در طلبش، بی خبرانند

کان را که خبر شد، خبری باز نیامد!”

#دیباچه‌ی گلستان

_زمانمندی و استقلال

یکی از پایبندی های آزادی، و عدم استقلال، خود اسارت در بند زمان است. اگر کسی، قرار باشد، که واقعا به آزادی و استقلال شخصیت فردی رسیده باشد، لازم است که خود، از جمله، صاحب زمان خود باشد. یعنی، مدیریت تقسیم و تنظیم زمان و تقویم روزگار، در اختیار مدیریت شخص قرار گیرد، و نه او، در اختیار آنها!!؟

_تیپ های زمانمند انسانی، و انقلاب صنعتی

تا پیش از انقلاب صنعتی_ یعنی تا پیش از سال ۱۷۶۰ میلادی_ مردمان، همانند پرندگان، سخت، به نور آفتاب، یا دقیق تر گفته شود، به طلوع و غروب آفتاب، نیازمند و، پایبند بوده اند.

در دوران کودکی و نوجوانی ما، حرکت گنجشک ها، و کلاغ ها را، در صبح هنگام، و نزدیک های غروب، و شام، بچه ها، باورمندانه، به رفتن کودکان به مکتب، و باز آمدن آنها از مکتب، تشبیه می کردند. می گفتند، کلاغ ها به مکتب می روند، یا کلاغ ها، ازمکتب به خانه باز می گردند.

لکن با انقلاب صنعتی، انسانها، به اصطلاح به شیفت کاری_یعنی نوبت کاری_مجبور و مامور گشتند. یا در بیمارستانها دکترها و نرس ها، به تقسیم ساعات کار برای خود، در برابر نیاز مراقبت ۲۴ ساعته ی بیماران، ماموریت یافتند. غالبا شیفت های کار را به سه شیفت ۸ ساعته، تقسیم می نمودند. البته، مواردی نیز، پیش می آمد مانند کشیک نگهبانان و پلیس ها، که به شیفتهای خدمتی کوتاه تری، مثلا به ۴ ساعت، یا ۶ ساعت خدمت و خواب، کار خود را تقسیم می کردند.

در آغاز، انتخاب افراد، بدون توجه به گروه خاص عصبی آن ها، در خواب و بیداری، و اوج یا فروکاست انرژی بدنی و روحی آنان، انجام می گرفت. اما، بعدها، متوجه شدند که انسانها، همانند آنکه به گروه های خونی مختلفی تعلق دارند، به گروههای خاصی از زمان اوج بیداری و انرژی، یا خستگی و خواب آلودگی، نیز تقسیم می شوند. خیلی ها، شب را، دوست می دارند، بیدار بمانند و کار کنند، و صبح ها را بخوابند.

درست بسیاری دیگر، که مجبور می شدند، صبح ها، به اداره و محل کار خود بروند، بیشتر قبل از ظهر را، خواب آلوده، و چرت ناک، زندگی و کار که نه، بلکه جان می کندند. و برخی، تازه از ساعت یک و دو بعد از ظهر، تا هفت و هشت شب، سر حال می آمدند. بدین ترتیب هنوز نه به دقت، لکن تا حد زیادی با ارزش عملی، از انسانها می خواستند که، آیا دوست دارید، بیشتر در شیفت شب کار کنید، مثلا از ساعت ۸ شب تا  صبح، یا در شیفت روز، یعنی از ۸ صبح، تا ۴ بعد از ظهر؟ و مانند اینها.

 در عمل، بخوبی مشاهده شد که انسانها، به گروه های خواب و بیداری مختلفی تعلق دارند، و بهتر است که هر کس، در ساعتی که احساس کمال بیداری می کند، مشغول کار و تحصیل شود، و مانند آن.

_ویروس کرونا، و مدیریت فردی زمان

پس از انقلاب حاصل از درگیری های جهانی کرونا، آن هم در زمان پیشرفت تکنولوژی دیجیتالی کامپیوترها، و جهان مجازی، این قلمرو ناشناخته ی ساعات مختلف خواب و خستگی انرژی انسانی، مورد توجه بیشتر قرار گرفت.

در زمانی که این گفتار نوشته می شود_ ۲۲ خرداد ۱۳۹۹/ ۱۱ ژوئن ۲۰۲۰_ ویروس نوظهور کرونا، بعنوان یک پاندمی_ بیماری مسری وبایی جهانی_ نه تنها، در یک یا دو کشور، بلکه در بالغ بر ۲۰۰ کشور جهان، با شدت و ضعف، فراگیری اش غوغا به پا کرده است.

اگر کسی، به شیوه ی دیالکتیکی رویدادهای حوادث، تقابل و تنازع اضداد، در روند تاریخ، معتقد باشد، هیچ چیز را، “شر مطلق!؟”، نمی بیند. همچنان، که هیچ چیز را نیز، “خیر مطلق!؟” نمی یابد. خیر و شر، گویی در فرایند تاریخ، دو روی یک سکه اند. گاهی، از پاره ای از شرها، بعنوان شر ضروری یاد کرده اند.

آگاهان بر روند دیالکتیکی تاریخ، در جستجوی روی دیگر سکه ی خیر نسبی کرونا هستند. فعلا، شرش را همه، در می یابند. ولی احیانا، خیرش در چیست؟؟!

هم اکنون، پاره ای به این نتیجه رسیده اند که، شاید، تاریخ بشر، جنگ ها، و تسلیحات فوق کشتار، و، و، و… دیگر ملاحظات سیاسی، نظامی و اجتماعی بودجه خوارِ اژدها آسای جهان، مربوط به وضعی پیش از کرونا، هستند. و به احتمال قوی، تاریخ پس از#کرونا، چهره ی باز از نو باز آراسته ی دیگری خواهد داشت.

برای نمونه، طرح اجباری قرنطینه_ ۱۴ روز هر کس در محل سکونت خود بماند، بیرون از خانه نرود، و یا حتی به محل کار خود سر نزند، و امثال آن…_ وضعی تازه و بیشتر بیسابقه را، در نحوه ی خلاقیت، و بهره وری در کار، پیش آورده است.

سازمانهای پیشرفته، در فعالیت های دیجیتالی، و کامپیوتری، از کارمندان خود خواسته اند، که به محل اداره و کارگاههای خویش، در دوره ی قرنطینه نروند، بلکه در خانه، به یاری دستگاههای دیجیتالی، به نقل و انتقال داده ها، جمع آوری و توزیع داده ها، از جمله انتقال پول، کالاهای مصرفی زندگی روزمره، دارو، مواد غذایی، و امثال آن بپردازند.

اینان، این پیشرفتگان در کارسازی های دیجیتالی، دریافته اند که، برای انجام کار خود، به مکان خاصی، وابسته نیستند، که مثلا از خانه، صبح در ساعت مشخصی خارج شوند، سوار مترو یا اتوبوس، به محل کار خود بروند، و در ایستگاه خاصی پیاده شوند، چند دقیقه ای پیاده ره بپیمایند، تا به دفتر، اداره و محل کار خود برسند، آنگاه با قرار دادن انگشت، یا خطوط انگشت سبابه، و یا چشمان، و چهره ی خویش، در دستگاه مشخصی، و دوربینی، در بروی آنها باز شود، و به درون محل کار خود راه یابند.

آنها_کارمندان تکنولوژی پیشرفته ی دیجیتالی_ در خانه ی خود، در زیر زمین، در بالکن، و یا هر گوشه ی دیگری که بخواهند، بی هیچ مانع، و بی هیچ رعایت تشریفات، و تحمل ترافیک شهری، و بویژه رسیدن در ساعت و دقیقه ی خاصی، مدیریت زمان را، در دست می گیرند، خود صاحب زمان، و صاحب مکان خویشتن گردیده اند.

مهم، نتیجه ی کار و فعالیت آنان است که در ظرف ۲۴ ساعت، یکهفته، یا یکماه، باید انجام شود_ یعنی نتیجه محوری، و نه ضرورت رعایت ترافیک، تشریفات عبور و مرور، رسیدن به دفتر و دستک کار، و نه دیگر امور تجملی و غیر ضروری، حضور و غیاب های شبه مکتبی وقت گیر، یا به اصطلاح دیگر، رعایت لزوم های ما لا یلزم، یعنی ضرورت های، من در آری غیر ضروری!!؟_ کوتاه سخن یعنی جدا کردن اصلی ها، و فرعی ها، از فرایند کارها و اشتغال ها!!؟

نمی گوییم که آنان_ مهندسان دیجیتالی_ یکسره، و بطور مطلق، فارغ از زمان و مکان گشته اند. زیرا، هیچ چیز مطلق نیست_ جز ذات سرمدی!!_ و همه چیز نسبی است.

بدیگر سخن، کارکنان سیستم های دیجیتالی_ دیگر مانند عصر قبل از کرونا_ چندان وابسته به زمان، و مکان خاص نیستند، و بطور نسبی، آزادی خود را، بیشتر بدست آورده اند، و با استقلال بیشتری، به مدیریت زمان و مکان، و حاصل خلاقیت خود پرداخته، و می پردازند.

افزون بر جمع کارشناسان با تجربه ی سیستم های دیجیتالی، امروزه، انبوهی از میلیون ها جمعیت کشورهای پیشرفته، و رو به توسعه نیز، به یاری پیشرفت های تکنولوژیک، در عرصه ی فناوری ارتباطات و اطلاعات، از جمله می توانند، با استفاده از کارتهای اعتباری مالی خود، بدون مراجعه ی حضوری و فیزیکی به بانک ها، و یا مراکز خرید، حتی در نیمه های شب، که همه خواب اند، با جابجایی مبلغی پول، پرداخت های معمول و ضروری زندگی، از جمله قبض های آب و برق و تلفن…، شارژ تلفن های اعتباری، حواله های بانکی، اقساط و کمک های ماهانه حتی به خیریه ها، کمک هزینه های تحصیلی، و هر آنچه که فکرش را بکنید، به انجام رسانند. و یا حتی با تنظیم کارتهای اعتباری و حساب های بانکی خود، خود را از دلهره ی پرداخت های بموقع، و در موعد مقرر نیز، رها سازند.

اکنون، بیشتر از مردم نیز، همانند آشنایان به سیستم های دیجیتالی، به آسانی، و با دغدغه هایی بسیار کمتر_ با واسطه، و یا بی واسطه ی دیگران، وکالتا، یا اصالتا_ می توانند داد و ستدهای بازرگانی و تجاری خود را، انجام دهند. از راه دور، در انواع کلاس های آموزشی تحصیلی و آزاد، در هر گوشه ای از دنیا، بهرمند شوند. در آزمون های جهانی، بی آنکه مسافت های طولانی کشوری به کشور دیگر، و یا حتی شهری به شهر دیگر را بپیمایند، با صرف هزینه های مالی و زمانی بمراتب کمتری، شرکت نمایند. مصاحبه های کاری خود را انجام دهند، و یا با شرکت در مصاحبه های ویدئویی، از طریق اپلیکیشن ها، در شرکتی خارجی، درگوشه ای دیگر از دنیا، مشغول کار و تجارت شوند. و باز از طریق اپلیکیشن ها، حتی معاشرت های اجتماعی و خانوادگی خود را، بصورت صوتی و تصویری، به آسانترین شکل ها، پی بگیرند، و، و، و،….

_صرفه جویی به عظمت ارقام نجومی،

حاصل از کاربرد سیستم های دیجیتالی

حاصل صرفه جویی‌ها، از بی نیازی در اتلاف سرمایه های بس بزرگ، برای خرید یا اجاره ی ساختمان های پر تجمل، برای وزارتخانه ها، ادارات، شرکت ها، سازمان ها، مدارس، آموزشگاهها، هتل ها، و وسایل نقلیه ی عمومی و،و،و… و همچنین بی نیازی از مصرف سرسام آور آب، برق و دیگر مواد انرژی زا را، تا حد ارقام نجومی تخمین زده اند. و در نتیجه، گشایشی بویژه در مورد مسکن، برای زندگانی مردمان عادی، با رفاه بیشتر، و هوایی پاک تر، برای تنفس انبوه از مردم عادی_با رشدی اعتلایی در بهینگی، در عین کاهش اعجاب انگیز حجم مزاحم کمیت ها، در ضمن افزایش معجره آسای لطف صفا بخش کیفیت ها_ در آینده ای نه چندان دور، به احتمال قوی، می تواند فراهم آید!!؟؟

آری، باش تا صبح دولتش بدمد!!؟؟

کین، هنوز از نتایج سحر است!!؟؟

استقلال هرچه بیشتر انسانها، در آینده، در پیش رو قرار دارد. و نه در گذشته، و حتی زمان حال!

و بسیار زود، فرا خواهد رسید، که انسانها دیگر، مانند بسیاری از ناسیونالیست ها، برای کسب افتخار، به هویت تاریخی خود، نیازی چندان نخواهند داشت. بلکه، افتخارات آینده، هم اکنون، از زمان حال آنها، و نه از گذشته ی مشکوکشان، آغاز خواهد گردید_ ان شاء الله.

و این قصه، همچنان ادامه خواهد داشت!

تاریخ انتشار: دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹/ ۱۵ ژوئن ۲۰۲۰